Sevgili dostum,
Şu an bu satırları okurken belki de aklının bir köşesinde seni yiyip bitiren, "keşke yapmasaydım" dediğin bir an, bir hata, bir başarısızlık yatıyor. O hissi çok iyi bilirim. Hani midene oturan o ağırlık, "yine mi?" dedirten o hayal kırıklığı... Toplumun bize fısıldadığı o zehirli söz: Başarısızlık bir sondur.
Ama gel, bugün bu fısıltıyı susturalım ve gerçeğe bakalım.
Başarısızlık, bir son değil; o, üzerinde "Gelişim Alanı" yazan kocaman bir tabeladır. Hatta daha da ileri gideyim: Başarısızlık, senin şimdiye kadarki en dürüst ve en güçlü öğretmenindir. Diğerleri seni pohpohlayabilir, görmezden gelebilir ama hata, sana tam olarak nerede durduğunu gösterir.
Kendi Koyduğumuz Görünmez Duvarlar
Çoğu zaman bizi en çok yaralayan şey, dışarıdan gelen bir engel değil, kendi içimizde yarattığımız bilinçaltı kodları ve düşünce kalıplarımızdır.
"Ben yeterince zeki değilim."
"Bunu başaranlar benden daha şanslı/güçlü."
"Zaten denesem de işe yaramayacak."
Bu düşüncelerle kendi etrafımıza görünmez ama çelikten bir kafes örüyoruz. İşte o zaman başarısızlık değil, denememe korkusu bizi felç ediyor.
Samimi bir örnek vereyim:
Yeni Bir Yetenek Kazanma Çabası
Diyelim ki, kariyerini veya hobini ilerletmek için zor bir yazılım dilini (mesela Python) ya da karmaşık bir enstrümanı (mesela keman) öğrenmeye karar verdin. Büyük bir heyecanla başladın ama ilk performansın tam bir hayal kırıklığı oldu. Kodun sürekli hata veriyor, beklenen sonucu üretmiyor ya da kemandan çıkan sesler kulak tırmalıyor.
O an, içindeki ses sana şunu söyler: "Gördün mü? Bu iş sana göre değil. Vazgeç ve daha kolay bir şey yap." Bu, başarısızlığın ilk ve en zor anıdır.
Tam o anda durup kendine dürüst bir soru sorman gerekir: "Beceriksizliğim mi buna sebep oldu, yoksa yöntemim/çalışma şeklim mi?"
Cevap büyük ihtimalle ikincisidir. Programlamada, "Kodumun yapısını yanlış kurmuşum, temel algoritmaları atlamışım." Keman için, "Günde sadece 15 dakika çalışmak yerine, odaklanarak 1 saat çalışmalı ve parmak pozisyonuna daha çok dikkat etmeliydim."
Bu "başarısızlık", seni durup bakmaya, hatalı olduğunu düşündüğün o kısmı tespit etmeye ve daha disiplinli, daha doğru bir çalışma stratejisi oluşturmaya zorlar. Bir sonraki denemede, önceki hatandan öğrendiğin bilgiyi kullanarak daha ileri gidersin. Başarısızlık, sana durup bakmanı ve metodu düzeltmeni sağladı.
Aile ve Arkadaşlık Alanlarımızda Alınan Öğretiler
Hata yapma alanı sadece kariyer değil, hayatımızın en hassas yerleridir de aynı zamanda: İlişkiler.
Ailede: Bazen ebeveynlerimize, kardeşlerimize, partnerimize ya da çocuklarımıza kendi beklentilerimizle yaklaşıyoruz. Tabi karşımızda ki de bize aynı şekil de kendi beklentileriyle yaklaşıyor. Hal böyle olunca birbirimizin ihtiyaçlarını değil, onlardan olmalarını istediğimiz kişiyi görmeye çalışıyoruz. Bu da kaçınılmaz olarak hayal kırıklığı ve tartışmalara yol açıyor. Böyle durumlar ilişkiyi kaybetme riski taşıyan bir "başarısızlık" anı olabiliyor. Ancak böyle anlar, durup şunu söylememizi sağlar: "Bak, bu iletişim tarzı işe yaramıyor. Şimdi, gerçekten dinlemeyi ve anlamayı deneyeceğim." Bu, ilişkinin bir sonraki seviyesine geçiş bileti olabilir.
Arkadaşlıkta: Bir arkadaşın sırrını istemeden yaydın ya da ona bilerek kötü davrandın, küçük düşürdün onun için çok önemli olan bir randevuyu unuttun vb. Sonrasında pişman oldun ama iş işten geçti ve için de yaşadığın o anki pişmanlık tarif edilemez. Ama bu hata, sana neyi öğretti? Empatinin önemini, bir insanı bilinçli olarak kırmaman gerektiğini, söz verme yeteneğini, dikkatin ve güvenin ne kadar değerli olduğunu. Bir sonraki seferde, daha dikkatli, empatik, iyi bir insan olmanın önemini ve daha az söz verip daha çok tutan bir insan oldun. Bu, başarısızlığın sana getirdiği bir karakter gelişimidir.
Kod Sürekli Hata mı Veriyor? Durup Metodu Düzeltme Vakti
Sonuç: Hatanın Dili Sevgi Olsun
Unutma, her büyük başarı hikayesinin arkasında, anlatılmayan yüzlerce düzeltilmiş hata yatar. Edison'un ampulü icat etmeden önceki binlerce denemesi, birer başarısızlık değil, ampulün olmayacağı yolları bulma süreciydi.
Sen de bugünden itibaren, yaşadığın her aksaklığa şöyle bak:
Suçlamayı Bırak: Kendini ya da başkasını suçlamak yerine, olayın çıplak gerçeğini gör. ("Projem çalışmadı, çünkü gerekli temeli atlamıştım.")
Ders Çıkar: Bu olayın bana verdiği en önemli 1-2 ders nedir? ("Bundan sonra büyük adımlar atmadan önce küçük, sağlam temeller oluşturacağım.")
Harekete Geç: Bu dersi bir sonraki adıma nasıl entegre edeceksin? ("Bugün o eksik kalan temel eğitimi/dikkati tekrar gözden geçiriyorum.")
Başarısızlık, senin düşmanın değil. O sadece, gitmek istediğin yere giden yolda sana rehberlik eden, sana yeni bir dil öğreten, sert ama iyi niyetli bir arkadaştır.
Korkma düşmekten. Önemli olan ne kadar hızlı kalktığın değil, düşerken eline ne aldığındır.
Sevgilerimle ve bol öğrenmeli günler dileğiyle...
