Tip tarihinde bir çigir açan Ibn-i Cezzâr kimdir?
Ibn-i Cezzâr 10. yüzyilda Tunus'ta Kayravan’da dogmus ve orada ilim tahsil etmistir. Babasi ve dedesi devrin meshûr hekimlerinden olup kendisi 1009 tarihinde vefat etmistir.
Onuncu asrin sonlarinda yetismis meshur Tunus’lu müslüman tabibin ismi, Ahmed bin Ibrahim bin Cezzâr olup künyesi, Ebû Ca’fer’dir. Ibn-i Cezzâr diye taninmistir. Avrupa’da L’algizar adiyla meshur olmustur.
Tibbî uygulamalari ve verdigi eserlerle kisa sürede döneminin aranan doktorlarindan biri haine gelen Ibn Cessar'in kitaplari çok geçmeden Latince, Yunanca ve Ibraniceye çevrilmistir.
10. yy sonlarinda cüzzamli hastalari toplumdan uzaklastirdiklari, Avrupa’da bile böyle hastalarin insan sayilmadigi ve dünyada ölüme terk ettikleri bir dönemde, Ibn-i Cezzâr onlari diger hastalardan ayirmis, bunlar için özel hastaneler yapilmasina çalismis ve hastalari buralarda tedavi etmistir. O zamanlar ceylan derisine yazilan eserlerinin agirligi 10 ton civarindadir. “Fakirler Için Seyahat Kitabi” Ibn-i Cezzâr’in tip tarihinde çigir açan önemli bir eseridir.
Buhara Sultani kendisini sarayina davet ettigi zaman bunu reddetmistir. Çünkü 10 tonluk kütüphanesini ve diger esyalarini nakledebilmesi için 400 deveye ihtiyaci duyulmaktadir. Onun için de böyle bir karari
herkes saygi ile karsilamistir.
Gezen ve seyahati seven Ibn-i Cezzâr bilimsel olarak çok önemli bu kitabinda, ayrica yolculuk esnasinda sik sik karsilasilan hastaliklarin, sebepleri, teshisleri ve tedavi sekilleri üzerinde yogunlasmis, bunlarin tedavi sekillerini de açik bir sekilde ortaya koymus ve anlatmistir.
Ibn-i Cezzâr bu eserine tamamen tatbikatini yaptigi, pratik hayatta kullanilabilen tedavi sekillerini yazmistir. Sahsi tecrübelerine de genis ölçüde yer verdigi bu kitap daha çok iç hastaliklarini anlatmaktadir.
Kitap kisa zamanda doktorlarca aranir olmus ve müracaat kitabi haline gelmistir. Çok geçmeden de Latince, Yunanca ve Ibraniceye çevrilmistir.
