Ibn-i Heysem Kitap el-Menâzir’in kirima konusuna ayirdigi son bölümünde, isik her zaman kendine en kolay yolu seçtigini ortaya koymustur.
Heysem'e göre, yogunluk fazlalastikça direnç de artmaktadir. Ancak direnç isigin hizini tamamen etkisiz hale getirecek kadar fazla degilse, o zaman hizda yok olma yerine yavaslama olmaktadir. Ibn-i Heysem burada özellikle isigin hizinin, ortamin yogunluguna bagli oldugunu belirtmistir.
ESERLERINDEN BAZILARI
Kitab-ül-Cami' fi Usûl-il-Hisab, El-Muhtasar fi Ilm-il-Hendese, Kitabun fihi Rüdûd alel-Felasifet-il-Yunaniyye ve Ulema-il-Kelam; Kitab-ül-Ezlal, Risaletün fi Keyfiyet-ül-Ezlal, Kitabun fi Ilm-il-Hendese vel-Hisab, Kitabun fil-Cebri vel-Mukabele, Makaletün fi Istihraci Semt-il-Kible fi Cami-il-Meskûneti Bicedavilin, Risaletün fi Serhi Itticah-il-Kible, Kitabun fi Hayat-il-alem, Kitabu Hey'et-il-alem vb. birçok eserleri vardir.
Ibn-i Heysem'in fizik, astronomi, günes ve ay sistemleriyle ilgili o kadar çok eseri vardir ki, bunlarin bir kismindan bastirilarak hazirlanan kitaplar Hristiyan ve Yahudi aleminde ders kitabi olarak okutulmustur.
Muhtelif ilim dallarinda ortaya koydugu terimler bugün hala kullanilmaktadir. Astronomideki modern basarilarin kaynagi, Ibn-i Heysem'in parlak görüs ve teorilerinden kaynaklanmaktadir.
Apollo ile Ay'a inen ikl astronotlar, orada gördükleri muhtesem kraterlere önemli adlar verirken, bir tanesini de Ibn-i Heysem olarak isimlendirmislerdir.
Ibn el-Heysem’in; “Karanlikta göremiyoruz. Isinlar gözden cisme dogru gitseydi karanlikta da görmemiz gerekirdi.
Kuvvetli bir isiga baktigimizda gözlerimiz kamasir. Eger isinlar gözden çiksaydi kamasmamasi gerekirdi.
Karanlik bir odanin tavan ya da duvarinda bir delik açarsak yalnizca o noktadan gelen isigi görürüz. Oysa isinlar gözümüzden çiksaydi her tarafi görmemiz gerekirdi.
Yildizlara baktigimizda onlari aninda görürüz. Eger isinlar gözden çikmis olsaydi yildizlari görmemiz için belirli bir süre geçmesi gerekirdi.” önemli sözlerindendir.
