Anadolu seyahatlerimizde birçok kez geçtigimiz bölgelerden birisi de Ankara’dan Kayseri istikametine giderken kullandigim Ankara’nin Bala ilçesini takip ederek devam ettigimiz Kirikkale’nin Karakeçili ilçesinden geçerek ilerleyen ve Kirsehir Kaman ilçesine çikan yol üzerinde bulunan tarihi Çesnigir Köprüsü.
Kirikkale ziyaretlerimiz çerçevesinde gerçeklestirdigimiz tarihi Çesnigir Köprüsü gezimizde kesfettigimiz bu köprü hakkinda ve hemen ayni noktada bulunan Köprüköy balik lokantasi hakkinda bilgiler vermeye gayret edecegim.
Çesnigir Köprüsü, Karakeçili ile Köprüköy arasinda Kizilirmak üzerinde yapilmis tarihi bir köprüdür. Köprü hakkinda çok fazla bilgiye sahip degiliz. Köprü hakkinda izahatta bulunmadan Çesnigir ne demek ona bir bakalim.
Çesnigir; Osmanli döneminde Darphane-i Amire’ de (Darphane) çalisan ve basilan gümüs ve altin paralarin ayarini kontrol eden kisi demektir. Bu açiklamadan sonra tekrar köprüye dönelim. Çesnigir Köprüsü ve hemen yakininda bulunan han bilinen kaynaklara göre yapilan arastirmalarda Selçuklu Dönemi'ne ait oldugu anlasilmaktadir. Yapilis tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 13'üncü yüzyila ait bir eser oldugu tahmin edilmektedir. 1402 yilinda Ankara Savasi’nin yapilacagi alana ilerleyen Timur'un ordusuyla bu köprüyü kullandigi rivayet edilmektedir. Çesnigir Köprüsü, Misir Seferi esnasinda Yavuz Sultan Selim Han’in talimatiyla Mimar Sinan tarafindan yeniden yapildigi anlasilmaktadir. 1989 yilina kadar araç trafigine açik olan Çesnigir Köprüsü Kapulukaya Baraji’nin faaliyete geçmesi ile birlikte su seviyesinin yükselmesi ve köprünün ayak kisimlarinin baraj suyu içinde kalmasi nedeniyle araç trafigine kapatilmistir. 2010 yilinda yapilan son restorasyon çalismasi sonrasinda halkin ziyaretine açilmis olan Çesnigir Köprüsü, 110 metre uzunlugunda 6 metre genisliginde kayalik arazide saglam temeller üzerine oturtulmus vaziyettedir. Kizilirmak içinde saglam bir zemine oturabilmesi içinde orta bölümde belirgin bir egim mevcuttur.
Çesnigir Köprüsü ve Kanyonu yerli ve yabanci turistlerin ugrak mekanlari arasinda yer almaktadir. Essiz dogasi ile asirlara meydan okuyan tas köprü, Kirikkale Valiligi tarafindan turizme kazandirilmasinin ardindan kisa sürede ziyaretçilerin ilgisini çekmeye baslamistir. Tarihi mekanda kir kahvehaneleri, köylülerin yöresel ürünlerini satabilecegi alanlar, bisiklet gezisi, kano etkinlikleri, elektrikli tekneyle baraj ve tarihi köprü gezisi, seyir teraslari ve kanyon boyunca yürüme alanlari bulunmaktadir. Köprünün hemen yani basinda bulunan Büklükale mevkisinde de Hitit dönemine ait sur duvarlari, Frigler’den kalma yapi kalintilari, Roma dönemine ait mezar ve antik yol yer almaktadir.
Çesnigir Köprüsü’nü gezdikten sonra köprünün hemen yani basinda yer alan Köprüköy lokantasinda da lezzetli turna ve Kadife Baligi’nin tadini kesfetme imkaniniz var. Nasip oldu, her iki baligin da tadina baktim. Kadife baligi beni çok etkiledi. Lezzetine doyum yoktu. Içinde kilçik bulunmayan kadife baligini merak edip biraz arastirdim.
Bütün Avrupa'da ve Asya'nin orta derece iklimli kesimlerinde bulunan Kadife Baligi Ülkemizde de bati ve dogu Karadeniz Bölgeleri’nin tatli sularinda, Iç Anadolu’daki baraj ve göllerde, özellikle Eskisehir Çatiören Barajinda bol miktarda bulunmaktadir.
Kadife baliginin dogal rengi yesil-zeytin rengidir, ama insanlarca yetistirilmis olan altin renkli türü "altin kadife baligi" sadece suni göllerde bulunmaktadir. Dis özelliklerinden en çok dikkati çeken kalin kuyrugudur. Kalin derisi ise çok sayida küçük pullar ve salya ile kaplidir. Görünüsünden ve ele çok yumusak geldiginden dolayi Türkçede "Kadife" diye adlandirilmistir. Agzini ayni diger sazangiller gibi disariya dogru uzatabilir ve dudaklarindan iki kisa biyik sarkar.
Kadife baliklari ortalama 20 ila 30 cm büyüklügünde olurlar. En büyük rastlanmis ve kanitlanmis ölçüleri 70 cm uzunluk ve 10 kilo agirliktadir. Kadife baliklari uzun bir süre için oksijen kitligi içinde yasayabilirler. Iç organlari temizlendikten sonra bile canlilik emareleri gösterebilir. Zaten sadece bu kabiliyetlerinden dolayi onlari çok küçük göllerde bile bulmak mümkündür. Çiftlesip yumurtlama zamanlari nisan ile haziran aylari arasindadir. Yaklasik 300.000 adet yapiskan yumurtalarini su bitkileri üzerine birakirlar. Suyun içindeki mikroskobik hayvanlardan beslenirler (Plankton), ama bazen sülük ya da yosun da yerler. Kadife baligi yenilen bir baliktir, hatta akrabasi olan sazandan da lezzetlidir. Pek fazla bilinmemesine ragmen Kadife baliginin en önemli özelliginden birisi de derisindeki sümüksü sividan ileri gelmektedir. Bu sümüksü sivinin saglatici ve sifa verici oldugu bilinmektedir. Bu nedenle baligin diger bir adi da "doktor baligi"dir. Sulardaki diger yarali ve hasta baliklarin, kadife baliginin dis yüzeyindeki siviya sürtünerek kendilerini iyilestirdikleri bilinmektedir. Ayrica bu sivinin insanlarda sarilik, yüksek ates, bas ve dis agrisina iyi geldigi de bilindiginden ötürü, baligin, kimi zaman "mucize tabip" diye adlandirildigina da sahit olunmaktadir. Bu nedenle Marmara Bölgesi, Sakarya, Mollaköy Göletleri civarindaki yerel balik avcilari, baligin derisini yüzmenin yanlis oldugunu düsünerek incir yapraginin tirtikli yüzeyi veya bir firça yardimiyla temizleyerek derisiyle birlikte tüketmektedirler.
Sizler de Kizilirmak’in essiz güzelligi ile beraber Çesnigir Köprüsü’nü kesfetmek istiyorsaniz ulasimi pek zor olmayan yol üzerinde bulunan bu noktaya gelebilirsiniz. Tadina doyamayacaginiz ve belki de ilk defa göreceginiz Kadife baliginin da tadina bakmis olursunuz. Bu bölgeye gelmis iken Oguzlarin Bozok kolunun Kayi boyuna mensup olan Karakeçili asiretinin yerlestigi bir bölge olan ve adini asiretten alan Kirikkale’nin sirin küçük bir ilçesi Karakeçili’yi de ziyaret edebilirsiniz.
