Bayramlar, benim 17 yasimdaki yasadigim bayramlarmis! bunu simdi çok daha iyi anliyorum.
Gerçekler yüzüme aci bir tokat gibi iniyor ve ben benden gidemiyorum. Deli çaginda degilim, sorumluluklarimin altinda ezildigim yasimdayim. Eski yasadigim bayramlarin arife günlerinde odun firinlarinda kömbeler pisirilirdi. Kömbeler yüzü nar gibi kipkirmizi kizarmis üstü küncü dolu tahinli, yagli, yusyuvarlak yuvarlanmis, içi mayali eksi eksi taze maya kokan, kömbeler…
Taze çökeleklerden yapilmis börekler diger tarafta ise içleri ceviz dolu ev baklavalari, tel kadayiflar, burma tatlilar. Kapiya gelen çocuklara ikram etmek için cincik sekerler… Özel misafirlere ikram etmek için bir kosu gidilir mahallenin bakkalindan kagit sekerler alinirdi.
Bayramdan bir önce ki gün arife günü oruç tutulur hem de nasil oruç tutulur? Anne babalar elinden gelse besikteki bebegine bile arife günü oldugu için oruç tuttururdu. Arife gününün orucu diger günlerden farklidir bir aydir düzenli oruç tutulup son güne gelinmistir ve ertesi gün bayramdir. Arife günü kurtlar kuslar, agaçlar, böcekler dahi oruç tutuyordur o yüzden arife gününde tutulan oruç özeldir.
Tutulan oruç özel oldugu için de 7 den 70 herkes oruç tutar. Akil balik olmayan küçük çocuklar öglene kadar dahi arife gününün sevabina nail olmasi için oruç tutturulur. Kirmizi kundura, ugurböcegi ,çocuklarin eskimeyen tabiriyle seker bayraminin gelmesini beklemek ayri bir bekleyistir. Bayramdan bir gün önceki aksam ertesi gün bayram olacak diye sokaklar senlenirdi. Büyük küçük sokakta toplanirdi. Sokak oyunlari mahalle arasi bayram geliyor yürüyüsleri yapilirdi.
Senin de evde kös kös oturtarak bayrami beklemene müsaade edilmezdi .Komsu çocuklari seni illa aralarina katmislardir. Hatta bir ara bakmissin kendine, komsu çocuklarinin arasinda oldugun yetmiyormus gibi elinde sopayla tak tak, tin tin teneke bile çaliyorsundur. Sana teneke çaldigin için kizacak komsularina gülümseyerek: bayram geldi, sözlerinin ardina sakladigin, teneke çalmani, o zaman gelen bayrama borçluydun.
Anneler çocuklari için pazardan, babalar magazadan bayramlik alirlardi. Annene düskünsen bayramin ilk günü onun aldigi bayramligi giyersin yok babana düskünsen bayramin ilk günü onun aldigi bayramligi üzerine giyersin…
Gece ellerine yakilmis bir batman bayram kinasi acaba elimi iyi tutacak mi düsüncesi, kapi kapi gezerek toplayacagin sekerlerin hesabi, bir o yana bir bu yana sabah olsa da bayram olsa diye yataginda dolana dolana uyudugun bayram gecesi bayramliklarin basucunda onlara gülümseyerek uyudugun bayram gecesi unutulmayacaktir.
Bayram harçligini baban verdiyse tamam konu komsunun sana harçlik vermesine gerek yoktur. Eline seker tutusturmalari senin için yeterlidir. Hele de bayramligin çok güzel olmus üzerine denmesi, hafif tombul yanagini tutmalari, Saçlarini kim yapti denmesi bayramdir.
Büyükler saygiyla, küçükler sevgiyle karsilanan bayramlar… Bir tek komsunun kapisina ugramadan geçilmez. Komsudan birinin kapisina ugramadan geçersen o komsuyla bayramlasmamis olursan Allah seni yakacaktir o yüzden sakin böyle bir sey yapmaya kalkismamalisindir. Yakin komsudan uzak komsuya dogru tüm komsularla tek tek bayramlasilarak kapi kapi bayram gezmesi yapilir. Büyüklerin ellerini saygiyla öpersin, büyüklerinde seni öyle karsilar ki adeta kendini devlet büyügü gibi hissedersin.
Büyükler derdi ya nerede o eski bayramlar? Bende mi büyüdüm nerede o eski bayramlar? Evimin camini sildigim iki katli bahçeli evimiz? Bahçesini komsunun bahçe kapisina kadar sulayip süpürdügüm? Elimde süslü cam sekerlikle komsunun çocuklarini balkon kapisinda bekledigim, ayaginda bembeyaz çoraplariyla komsunun delikanlilarina kolonya tuttugum?…
Hani bu kiz benden 10 yil erken dogmus denen 10 yil geç kaldigim bayramlar, Nikah düsüyor diye bayram bayram tokalasmayarak küstürdügün komsu ogullari neredeler? …
SELAM ve DUA ILE
