• BIST 100

    11007,37%0,81
  • DOLAR

    42,52% 0,07
  • EURO

    49,55% -0,06
  • GRAM ALTIN

    5743,85% -0,15
  • Ç. ALTIN

    9322,75% 0,27

MEHMET NURI YARDIM


Dil Yâresi


Bu baslik altinda kaleme alinan yüzlerce yazi var. Hepsinde de Türkçenin yasadigi sikintilar anlatildi, dilimizin hâl-i pür melâli dile getirildi. Ben Türkçemizin ihtisamina ve zarafetine inaniyorum. Ama dilimize sahip çikarsak! 
Niçin ümitvarim? Çünkü geçmiste oldugu gibi dilimize artik devlet eliyle müdahale edilmiyor. Zengin Türkçemiz kendi tabii akisi içinde gelisiyor. TDK’nin eski döneminde ‘Uydurukça’ dedigimiz zevksiz, ahenksiz, köksüz, ruhsuz ve anlamsiz kelimeler millete dayatiliyordu. Bu asiri baski, 1970’li yillarda bütün agirligiyla hissedilmistir. O dönemde Tercüman gibi millî bir gazetemiz, “Yasayan Türkçe” bayragini açarak dilimizi bozgunculardan kurtarmistir. Süphesiz dil mücadelesinde hepsi de ebedî âleme göç eden rahmetli Yahya Kemal, Peyami Safa, Ali Nihad Tarlan, Nihad Sâmi Banarli, Ahmet Kabakli, Cemil Meriç, Tarik Bugra, Mehmet Kaplan, Tahsin Banguoglu, Muharrem Ergin, Faruk Kadri Timurtas, Ilhan Ayverdi gibi mümtaz ilim, fikir ve sanat adamlarinin büyük katkilari olmustur. Daha yakinlara geldigimizde merhum Nejat Muallimoglu’nu hatirliyorum. O da ömrünü bu yola adamisti. Bugün hazirladiklari sözlüklerle dilimize hizmet eden Prof. Dr. Ahmet Topaloglu, D. Mehmet Dogan ve Yasar Çagbayir’i selamladiktan sonra Türkçe sevdalisi büyügüm Hüseyin Movit Beyefendiden bahsedecegim.
Hüseyin Movit uzun yillardan beri Türkçe kavgasini cesaretle veren bir gönüllü. 1990’da iki arkadasiyla “Türkçe Gönüllüleri-Dil Izleme Grubu”nu kurdu. Basili gazete, dergi ve kitaplarda dil hatalarini tespit etti. Yaklasik 5 bin kisiye telefon, mektup, fax ve e-posta ile ulasarak yanlislarini bildirdi. 2 bin’i askin dil ve genel kültür konulu makale yazdi. Belirledigi 20 bin civarindaki yanlisi kösesine tasidi. Su anda yakaladigi 15 bine yakin yanlisi arsivliyor. 35 bin twit atarak bu alanda dünya çapinda bir rekor kirdi. Yüzlerce televizyon, radyo ve STK programina katildi, görüslerini açikladi. 500’den fazla kitabi tashih etti ve yayina hazirladi. Suçlular Aramizda/Medyanin El Kitabi, Türkçeyi Dogru Kullanalim adli kitaplari nesredildi. Bu konuda basima hazir dosyalari da var. Türkçenin Dogrusu Ve… isimli eserinin yeni baskisi da bugünlerde yapildi. “Mezari olan ya da olmayan kahraman sehitlerimizin anisina” ithaf edilen kitap, Alternatif Yayincilik tarafindan kültür hayatimiza kazandirildi.
Hüseyin Movit, daha ilk sayfalarda “Hepimizin Derdi Türkçe” diyor ve dilde kirlenmeye yol açan 9 sebebi söyle siraliyor: “Imla ve söyleyis kurallarina uyulmamasi. Dogru bilinen yanlislarin kullanilmasi. Kelimelerin karistirilmasi. Karsiligi oldugu hâlde, yabanci kelime kullanilmasi. Dilin kendi iç yapisina uygun kullanilmamasi. Cümle unsurlarinin yanlis siralanmasi. Kaynak kitaplarindaki hatalarin tekrari. Kelimelerin dogru anlami ile ve yerinde kullanilmamasi. Dil bilinci ve sevgisinin olmamasi.”
Eserde, siklikla yapilan hatalara isaret ediliyor. Birkaçi söyle: “Toplu katliam”, “jüri heyeti”, “demirbas esya”, “bütün herkes”, “insaat santiyesi”, “gemi tersanesi”, “gizli sir”, “nüans farki”, “ticari taksi”, “yol güzergâhi”, “Arapça dili”, “çiçek buketi”, “geri iade”, “görevli memur”, “ilk pesinat”, “kirik fay”, “kira parasi”, “nafaka parasi”, “siki disiplin”, “sel sulari”. Peki bunlarin dogrusu nedir? Inaniyorum ki meraklilar, bu kitabi alip dogrulari ögrenecektir.
“Türkçesi Varken” bölümünde bir zaafin sonucu olan yabanci kelime hastaligina temas ediliyor. “Karistirilan Sözler/Deyimler” kismi, bilhassa isi yazip çizmek olanlar için çok gerekli. “Hangisi Dogru” ile “Birbirleriyle Karistirilan Kelimeler” bölümleri de her zaman müracaat edecegimiz sayfalar. 
Hüseyin Movit, hatalarimizin “sevap cetveli”, “Türkçenin Molla Kasim’i”, dilimizin millî muhafizidir. Keske ülkemizde her gazetenin, televizyonun, radyonun, derginin ve yayinevinin de birer Hüseyin Movit’i olsa! Kendi adima söyleyeyim. Ben Hüseyin Hocanin fikirlerinden, tekliflerinden, itirazlarindan ve ikazlarindan çok istifade ettim, hâlen yararlanmaya devam ediyorum. Olgun yasina ragmen Türkçe muhabbetiyle her gün en az 18 saat çalisan, saygideger, idealist, örnek bir adamdan söz ediyorum. Cenabi Allah’tan kendisine saglikli, bereketli, hayirli ve huzurlu bir ömür diliyorum. Hüseyin Hocayi takip etmeyi sürdürelim: Kültür adina, dil sevdasiyla ve Türkçe askiyla!
 
(Milat Gazetesi, 25 Kasim 2020)ââ

Yazarın Diğer Yazıları


Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.