Koronavirüs yeni mutasyonlarla birlikte daha bulasici bir hale gelirken saglik görevlileri de maske tercihleri konusunda vatandaslari uyariyor. Vatandasa yapilan bir öneri ise maskeyi tek yerine çift kat takmak. Peki çift kat maske takarken nelere dikkat etmeli?
NEDEN ÇIFT MASKEYE IHTIYACIM VAR?
Kimi uzmanlara göre virüs daha bulasici oldukça agiz ve burun bölgesini daha iyi kapatma ihtiyaci ortaya çikti. Iki maske tek maskenin biraktigi bosluklari doldurabilir.
IKI CERRAHI MASKE TAKABILIR MIYIM?
ABD Bulasici Hastaliklari Önleme Merkezi (CDC) tarafindan kullan at, iki cerrahi maskeyi takmak önerilmiyor. 'Bu maskeler tam olarak yüze oturmuyor bu sebepten ötürü bosluklar kalabiliyor' deniyor. Tavsiyeye göre cerrahi maske üzerine bez maske takmak bosluklari kapatiyor.
N95 MASKESINDEN IKI TANE TAKILIR MI?
N95 tibbi maskeler arasinda altin standart olarak tanimlaniyor. KN95 ise aynisinin Çin’de yapilmis versiyonu. Bu maskeler dogru takildiginda virüse karsi büyük önleyicilikleri var. Fakat tipki salginin ilk döneminde oldugu gibi bu maskeleri bulmak çok da kolay degil. ABD Bulasici Hastaliklari Önleme Merkezi (CDC) çift N95 maskesini takmayi önermiyor.
MASKENIZIN HAVA GEÇIRIP GEÇIRMEDIGINI NASIL ANLARSINIZ?
Ellerinizi bagirir bir biçimde yanaklariniza dogru götürün ve nefes alin. Eger maskenin köselerinden hava girdigini hissediyorsaniz maskenizde bosluklar var demektir. CDC “Eger maskeniz iyi sekilde kapaliysa soluk alip vermenizle birlikte maskenin içinde bir sicaklik hissedersiniz” diyor.
‘MUM TESTI’ YAPMAK ETKILI MI?
Amerika Birlesik Devletleri’nde yasayan pek çok kisi maskelerinin dayanikli olup olmadigini anlamak için mum testi yapiyor. Halk arasinda yaygin olan inanisa göre eger yakilan bir mum kisi maskesini takip üflediginde sönüyor ise o maske iyi degil çünkü hava kaçiriyor demek. Columbia Üniversitesi’nden profesör V.Faye McNeill ise ucuz tek katmanli maskelerin bile testi geçebildigini belirterek testin sonucunun pek saglikli olmadigi görüsünde.
MASKE NASIL TAKILIR?
Türkiye Cumhuriyeti Saglik Bakanligi’nin hazirladigi kamu spotu videosunda yer alan bilgilere göre maskeyi takmadan önce eller en az 20 saniye su ve normal sabunla yikanmali. Maske katli kismi dis tarafta kalacak, üst tarafindaki metal serit burun köprüsünün üzerine gelecek sekilde takiliyor.
TÜRKIYE’DEKI UZMANLAR NEYI ÖNERIYOR?
Türkiye'de de bir süredir çift maske takilmasi yaygin olarak basvurulan bir uygulama. Son dönemde özellikle ilk olarak Ingiltere'de tespit edilen ve daha hizli yayildigina yönelik bulgulara ulasilan yeni varyantin ortaya çikmasiyla birlikte çift maske kullanimi da artis gösteriyor. Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ates Kara, mutasyonlu virüs nedeniyle sosyal mesafeye özellikle dikkat edilmesi ve kapali mekanlarda çift maske takilmasi gerektigini söylemisti. Kara, geçtigimiz haftalarda DHA'ya yaptigi degerlendirmede, ?Önceden mesafemiz 1 metre ise simdi bunu en az 1,5 metre, önceden karsilikli durma süremiz diyelim ki 10 dakika ise simdi bunu mutlaka 2-3 dakikalara indirmemiz lazim. Ama özellikle kapali bir ortamdayiz, havalandirmasi az olan bir ortamdayiz ve süre de biraz uzayacaksa o zaman maske sayisini iki maske yapabiliriz ya da Almanya'nin önerdigi filtre özelligi daha siki olan havadaki partikülleri bile tutabilen maskeyi tercih etmek öyle bir ortamda gerekebilir? demisti.
ÖZLÜ: DAHA SIK MASKE DEGISTIRIN
Benzer bir degerlendirme bir baska Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü'den gelmisti. Özlü, mutasyona ugramis virüsün daha hizli yayildigina dikkat çekerek, bu sartlar altinda maskelerin daha sik degistirilmesi gerektigini söyledi. Özlü, ?Çift maske kullanimi gündemde ama maskenizi eger usulüne uygun kullaniyorsaniz ve etrafinizdaki herkes de maskeli ise tek maske sizi büyük oranda korur. Diger insanlar maske takmiyorsa ve mesafeyi korumakta zorlaniyorsaniz ikinci maskeyi takmak daha dogru olacaktir? diye konustu.
