Türkiye Aile Meclisi Lanzarote Sözlesmedi 14. Yildönümü Basin Bülteni
‘Avrupa Konseyi Çocuklarin Cinsel Sömürü ve Istismara Karsi Korunmasi’ basligini tasiyan ve Uluslararasi bir sözlesme niteliginde olan Lanzarote Sözlesmesi, 25 Ekim 2007 yilinda Ispanya’nin müstemlekesi olan ‘Lanzarote Adasi’nda Avrupa Konseyi öncülügünde AB Konseyi Üye Devletleri (Almanya, Italya, Belçika, Ingiltere, Fransa…) ile diger bazi Devletler (Türkiye, ABD, Japonya, Tunus, Rusya…) arasinda imzalanmistir.
Türkiye’de sözlesme 6084 sayili kanun ile onaylanmis ve 25/10/2010 tarihinde kanunlasmistir. Dolayisiyla dönemin Cumhurbaskani Abdullah Gül tarafindan onaylanan Lanzarote Sözlesmesi 10 Eylül 2011 tarihinde 28050 Sayili Resmi Gazete de yayimlanarak yürürlüge girmistir.
Sözlesmenin ‘sözde’ amaçlari her ne kadar; Çocuklarin cinsel sömürü ve istismara ugramasini engellemek ve bu konuda Ulusal-Uluslararasi is birligi gerçeklestirmek, çocuk pornografisi ve fuhsunu yasaklamak ve bunun için gereken her türlü tedbiri almak, çocuklarin psiko-sosyal gelisimi açisindan yikici olabilecek etkilerini ortadan kaldirmak, bilgi ve iletisim teknolojilerinin kullanilmasi yoluyla gerçeklestirilebilecek çocuk pornografisi ile mücadele etmek, çocuklarin iyilik ve menfaatlerini en üstün deger olarak kabul etmek, önleyici-koruyucu ceza hukuku alani olusturmak, seklinde ifade edilse de asil hedefinin çocuklar için cinsel riza yasini düsürerek her türlü cinsel aktiviteye ortam hazirlanmasi ve çocuklarin küresel moda endüstrisine kurban edilmesi, müsait hale getirilmesi ile ilgili oldugu, sözlesmenin istisnai maddeleri incelendiginde net bir sekilde ortaya çikacaktir.
Burada ifade edilmesi gereken bir diger önemli husus da hiç süphesiz Lüksemburg Raporu’dur.
Tam adi ‘Çocuklarin Cinsel Sömürü ve Cinsel Istismardan Korunmasi Terimler & Kavramlar Kilavuzu’ olan söz konusu rapor; BM Çocuk Haklari Sözlesmesi (1990), çocuklarin cinsel sömürü ve istismara karsi korunmasi amaciyla olusturulmus.
2011/93 sayili AB Direktifi (2011), Lanzarote Sözlesmesi (2007) ve çocuk haklarina dair olusturulmus daha nice sözlesme ve bildirilerin içerigini olusturan cinsel istismar, cinsel sömürü ve suiistimal, çocuk pornografisi, cinsel siddet, genç yasta/zorla evlilik, cinsel egilim hakki, hazirlama (Çocugun cinsel amalar için tesviki), cinsel içerikli mesajlasma gibi kavramlarin açiklanmasi, bu konular üzerine çalisan tüm kisi ve kuruluslara çalismalari sirasinda karsilasabilecekleri farkli terim ve kavramlari anlamalari ve kullanmalarina yardimci olunmasi, cinsel sömürü ve istismar ile ilgili bu zamana kadar ortaya çikmis kelime ve kavramlar ile ilgili evrensel anlamda kabul görebilecek bir terimler ve kavramlar kilavuzu olusturulmasi amaciyla 28 Ocak 2016 yilinda Avrupa Konseyi Sekretaryasi, BM Çocuk Haklari Komitesi, BM Çocuklara Yardim Fonu (UNICEF), Europol, INTERPOL, Uluslararasi Çalisma Örgütü (ILO) gibi kuruluslarin da yer aldigi toplam da 18 kurulusun temsilcilerinden olusan ‘Kuruluslar Arasi Çalisma Grubu’ tarafindan Lüksemburg’da kabul edilmistir.
Lanzarote Sözlesmesi’nin en önemli maddeleri ile ilgili Lüksemburg Raporu’na da atifta bulunarak yaptigimiz hukuki ve teknik tahlili içeren ‘ Lanzarote Sözlesmesi ‘Hukuki Tahlil’’ baslikli makalemizin özeti niteliginde olan bu çalisma okuyucular açisindan daha anlasilir ve sade olmasi amaci ile kaleme alinmistir.
Lanzarote Sözlesmesi’nin asil hedefinin ne olduguna dair yaptigimiz çalisma neticesinde ortaya çikardigimiz sonuçlar asagida özet sekilde ifade edilmistir.
Lanzarote Sözlesmesi’nin asil amaçlari - Genel Çerçeve ve Özet Bilgilendirmeler:
Uluslararasi hukukun dünya çocuklarini cinsel sömürü ve istismara daha küçük yaslarda iken nasil açik ve müsait hale getirdigi,
Çocuklarin küresel moda endüstrisinin sömürü araci olmasi için bazi Uluslararasi metinlerin nasil el birligi ile kaleme alinabildigi,
En önemlisi de çocuklarin her türlü cinsel istismara, sömürü ve suiistimale karsi korunmasina yönelik kavramlari, maddeleri ve amaçlari siralayan bu sözlesmenin, derinlerde gizlenen ve istisnai tutulan hükümleri ile nasil paçavra haline dönüstügü,
Gençligimiz ve gelecek nesillerimiz açisindan hayati önemi haiz bir konuda Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak imzalanan böyle bir sözlesmenin nasil dakikalar içerisinde TBMM tarafindan kabul edilebildigi,
Tehlikenin; cinsel riza yasina ulasmis iki çocuk arasinda ve karsilikli rizaya dayali olarak cinsel aktivite, cinsel iliski, pornografik performans üretimi, tedariki, temini,
bulundurulmasi, saklanmasi, bilgi ve iletisim teknolojileri yöntemi ile pornografik sitelere serbest erisim konularinda yaptirim öngörülmedigi, sakli tutulabilecek bir hakkin tanindigi, serbestiyet saglandigi ve nasil Uluslararasi bir metin ile güvence altina alindigi,
Cinsel riza yasina ulasmis iki çocugun pornografik performansina, çocuk pornosu üretimine, yetiskin bir bireyin, rizaya dayali olarak ve sömürü amaci disinda herhangi bir saik ile söz konusu iliskiye nasil dahil olabilecegi,
(Somut örnek verilecek olursa; Bir ülkede sadece cinsel tatmin için rizai olarak bir araya gelmis 14 yasinda iki çocugun gösterdigi pornografik performansa (porno çekimi, üretimi, cinsel organ gösterimi ve dolayisiyla cinsel iliski sayilabilecek her fiil) yetiskin bir birey bilerek ve isteyerek ‘katilabilir’ (dahil olma, izleme, etki, temas, yardim…)
Sözlesmenin, Bilgi ve iletisim teknolojileri yolu ile çocuk pornografisine erisim noktasinda taraf devletlere nasil karismadigi, Taraf devletlerin bu konuda haklarini nasil sakli tutabilecekleri, bilhassa bu hususa dikkat çekilerek devletlere nasil imtiyaz tanindigi,Sözlesmenin, ayrimciligi isleyen ilgili maddesinde (madde 2) çocuklar hakkinda cinsel egilim hakkinin mesruiyetinin nasil saglandigi,
Sözlesmenin ana temasinin cinsel riza yasina ulasmamis çocuklara yönelik cinsel istismar ve sömürüye karsi çikilmasi noktasinda toplanmasi ama cinsel riza yasina/yasal yasa ulasmis çocuklara yönelik ‘‘gelisim halindeki yeteneklerinin taninmasi ve o yastaki bir çocugunda cinsel iliskiye hakki oldugu’’ gibi gerekçeler öne sürülerek aslinda bir çocugun cinsel iliskiyi yasama hakkinin, cinsel istismara ugrama riskinden ve durumundan daha üstün ve gerekli oldugu anlayisi merkeze alinarak uluslararasi bir metinle çocuklarin küresel moda endüstrisine nasil el birligi ile kurban edildigi, çocuklarin podyum ve defilelerde her türlü cinsel istismara nasil müsait hale getirildigi,
Aileyi ifsad etme projesi olan Istanbul Sözlesmesi’nin giris kisminda Lanzarote Sözlesmesi’ne nasil gönderme yapildigi ve taraflar Komitesi’nde görevli birim isimlerinden bir tanesinin de Toplumsal Cinsiyet Esitligi birimi olmasi dolayisiyla ‘AILE’ nin küresel savasin odagi haline gelmesindeki detayli ve tehlikeli baglantilarin nasil ayyuka çiktigi,
Izleme, denetim, kontrol, yönlendirme ve yaptirim kudretine sahip Taraflar Komitesinin, 2011’ den bu yana 25 kez toplanmasi, toplamda 5 büyük faaliyet raporu düzenlemesi, çocuklarin ve Taraf Devlet temsilcilerinin katilimini da zorunlu tutarak nasil 10’larca seminer, panel, konferans ve zorunlu anket çalismasi düzenledigi,
Resit Olmayanla Cinsel Iliski Suçu’nu düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 104. Maddesi:
On bes yasini doldurmus ve on sekiz yasindan küçük olan iki çocuk arasinda karsilikli ve rizaya dayali cinsel iliskiyi yaptirim altina almayan bu madde, on bes yasini doldurmus ama on sekiz yasindan küçük bir çocuk ile karsilikli riza dahilinde on sekiz yasindan büyük bir yetiskin birey arasinda yasanan cinsel iliski suçunu ‘sikayet sartina da baglayarak’ yaptirim altina almistir. (Yani 6 ay içerisinde sikayette bulunulmadiginda suç olusmayacaktir. Bu ayni zamanda, on bes yasini doldurmus iki kisi evlenemez ama cinse iliski yasayabilir demektir.)
Dolayisiyla Türkiye’de cinsel riza yasinin TCK’nin ilgili maddesi geregince ‘15’ olarak kabul edilebilecegi,
Seklinde açiklanabilir ve sözlesmenin asil amaci bu çerçevede ifade edilebilir.
Av. Ebubekir Esad Bas, Türkiye Aile Meclisi Genel Baskan Yardimcisi
