Çevremdeki her sey dönüyor… Dengemi yitiriyorum, sanki düsecekmisim gibi hisse kapiliyorum… Hareket ederken görüntüleri sabitleyemiyorum… Kimi zamansa bulanti, kusma, kulak çinlamasi, isitme azligi ve gürültüden rahatsiz olma gibi sorunlar da bu yakinmalarima eslik edebiliyor… Hastalarin siklikla dile getirdikleri bu sikayetler, çogumuzun ortak derdi olan ‘bas dönmesinin’ tipik yakinmalarini olusturuyor! Toplumdaki yaygin inanisin aksine bas dönmesi bir hastalik degil; pek çok hastaliga isaret edebilen bir belirti! Acibadem Fulya Hastanesi Kulak, Burun, Bogaz Hastaliklari Uzmani Prof. Dr. Arzu Tatlipinar “Basimiz döndügünde aklimiza ilk olarak ‘beyin tümörü’ geliyor. Oysa bas dönmesine pek çok hastalik yol açabiliyor. Bas dönmesinin süresi ve eslik eden diger sikayetler, nedeni açisindan ayirt edicidir. Yasam kalitesini düsürmesi ve ciddi hastaliklara da isaret edebilmesi nedeniyle bas dönmesinde zaman kaybetmeden hekime basvurmak çok önemli” diyor. Prof. Dr. Arzu Tatlipinar, bas dönmesinde dikkat edilmesi gereken sinyalleri ve tedavide öne çikan yöntemleri anlatti, önemli uyarilar ve önerilerde bulundu.
Pek çok faktör basimizi döndürebiliyor!
Halk arasinda ‘kulak kristallerinin yer degistirmesi’ olarak bilinen Bening paroksismal pozisyonel vertigo, bas dönmesinin en sik görülen türünü olusturuyor. 15 saniyeden birkaç dakikaya kadar devam edebilen, hareketle tetiklenen bas dönmelerinin altinda da çogunlukla bu neden yatiyor. Acibadem Fulya Hastanesi Kulak, Burun, Bogaz Hastaliklari Uzmani Prof. Dr. Arzu Tatlipinar “Kafa travmasi, ani hareket, öne egilme, ziplama, yatakta sagdan sola veya soldan saga sola dönme gibi hareketler kristallerin yer degistirmesine bagli gelisen bas dönmesini tetikleyebiliyor. Bas dönmesinin en sik görülen sorumlusu olan bu hastalikta düzeltici manevralarla yüzde 90 gibi yüksek oranda basari saglanabiliyor. Isitme kaybi, kulak çinlamasi, yüzde his kaybi, yüz felci gibi sikayetlerin eslik ettigi bas dönmeleri ise isitme siniri, beyin, beyincik kaynakli tümörler sonucu gelisebiliyor. Iç kulaktaki sivi artisi nedeniyle olusan meniere hastaligi, vestibüler nörinit (denge sinir iltihabi), demir ve B vitamini eksikligi, hipertansiyon, hipotiroidi, migren, multiple skleroz, tümörler ve hatta stres gibi psikolojik etkenler de basimizi döndürebiliyor” diyor.
Bu belirtiler varsa doktora basvurun!
Yasam kalitesini düsürmesi ve ciddi hastaliklara da isaret edebilmesi nedeniyle bas dönmesinde zaman kaybetmeden hekime basvurmanin çok önemli oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Arzu Tatlipinar, acil tedavi gerektiren sikayetleri söyle siraliyor:
Bas dönmesi sorunu saniyeler sürmekle beraber tekrarliyorsa,
Saatlerce sürüyorsa,
Ataklar halinde geliyorsa,
Isitme kaybi, bulanti kusma, bas agrisi, kulak çinlamasi gibi yakinmalar eslik ediyorsa.
Tedavi nedene göre planlaniyor!
Bas dönmesine yönelik tedavi yöntemleri altta yatan nedene göre belirleniyor. Kulak, Burun, Bogaz Hastaliklari Uzmani Prof. Dr. Arzu Tatlipinar, hangi sorunda, hangi tedavi yöntemlerine basvuruldugunu söyle anlatiyor:
Düzeltici manevralar: Iç kulak kristallerinin yer degistirmesi nedeniyle gelisen benign paroksismal pozisyonel vertigonun tedavisinde düzeltici manevralardan faydalaniliyor. Hastalar ilk manevradan yüzde 80, ikinci manevradan yüzde 90 gibi oldukça yüksek oranda yarar görüyorlar.
D vitamini tedavisi: Bas dönmesinde dirençli olgular D vitamini eksikliginden kaynaklanabiliyor. Bu tabloda D vitamini tedavisi uygulaniyor. Kemik erimesi görülen kisilerde tedaviye direnç daha fazla oldugu için D vitamini eksikligi varsa; somon, sardalya, morina ve ton baligi gibi baliklar, süt ve süt ürünleri, yumurta sarisi, yesil yaprakli sebzeler, karaciger, kuru üzüm, pekmez, kuru baklagiller ve mantar gibi D vitamininden zengin gidalarin diyette yer almalari gerekiyor. Ayrica vücuttaki D vitamininin aktivasyonu için günes isigindan faydalanmak da önem tasiyor.
Stres için profesyonel yardim: Migrenöz ve ruhsal kaynakli bas dönmelerinde stres tetikleyici bir faktör oluyor. Bu nedenle stres olusturan faktörleri ortadan kaldirma ve stresle bas edebilme yöntemleri konusunda ihtiyaç halinde profesyonel yardim alinmasi gerekiyor.
Enjeksiyonlar, ilaçlar, kulaga tüp takilmasi: Iç kulak tansiyonu olarak ifade edilen meniere hastalarinin tuz orani düsük gidalar tüketmeleri ve tuzu kisitlamalari gerekiyor. Kafeinli içecekler ve alkol tüketiminden kaçinmak da önem tasiyor. Bu hastalikta kulak içi ilaç enjeksiyonlari, agizdan ilaç tedavileri ve kulak zarina tüp takilmasi, iç kulaktaki endolenfatik keseye tüp yerlestirilmesi gibi operasyonlar uygulanabiliyor.
Egzersiz programi: Vestibüler nörinit (Denge sinir iltihabi) hastaliginda ilaç tedavisi ve dengeye yönelik egzersiz programi tedavide yardimci oluyor.
Demir ve vitamin takviyeleri: Bas dönmesinin altinda demir veya vitamin eksikligi varsa; diyet, demir ve vitamin tedavileri gündeme geliyor.
Cerrahi tedavi: Iç kulak tümörlerinde tümörün büyüme hizi önem tasiyor. Tümörün yerlesim yeri, büyüklügü ve hastanin genel durumuna bagli olarak cerrahi tedavi veya radyo cerrahi yöntemleriyle müdahale ediliyor.
Hipertansiyon, hipotiroidi, multiple skleroz ve migren gibi altta yatabilecek diger hastaliklarin tedavisi, ilgili branslar tarafindan düzenleniyor.
