Sülük, bir tatli su amfibi solucanidir. Genellikle siyah veya kahve renklidir.
Nehirler, göller ve yüzeysel bitki bulunan havuz, hafif akmakta olan çaylarin kenarini yasamak için tercih etmektedirler.
Tibbî sülügün tedavi amaçli kullanimi çok eski çaglara kadar uzanmaktadir. Milattan önce 14. yüzyildan kalma duvar resimlerinde tibbî sülük kullanimi tasvir edilmistir.
Osmanlilar tarafindan da sülük yaygin olarak tedavide kullanilmistir. Hirudo medicinalis terimini ilk defa Isveçli bilim adami Linnaeus, 1758 yilinda, sülügün tibbî kullanimina dikkat çekmek için kullanmistir. 18. ve 19. yüzyilda Avrupa’da sülük kullanimi çok yayginlasmis; 19. yüzyilda sülük nesli Avrupa’da tükenme noktasina gelmistir.
Türkiye, dünyaya sülük ihraç eden ülkelerin basinda gelmektedir.
Yapilan çalismalarda sülük salgisinda 106 farkli kimyasal bilesen tespit edilmistir. Tibbî sülügün antibakteriyel, analjezik, antiromatizmal, antihipertansif, antidepresan, antioksidan, myorelaksan, nörotrofik etkisi gösterilmistir. Arastirmalarla etkililigi ortaya konulan Tibbî sülük günümüzde Avrupa, Amerika, Avustralya ve Türkiye’deki birçok merkezde asagidaki hastaliklarda siklikla kullanilmaktadir:
• Kanser agrilarinin dindirilmesi
• Diz ve diger eklem osteoartropatileri
• Varis tedavisi ve varis ameliyatlari sonrasi gelisen ödem tedavisi
• Hipertansiyon ve iskemik kalp hastaliklari
• Göz hastaliklari: Behçet hastaligi, üveit, glokom, makulopati, sari nokta hastaligi, diyabetik retinopati, retinitispigmentoza ve optik atrofi
• Varis, hemoroit ve venöz kan damari yetmezlikleri
• Romatoid artrit ve diger romatizmal hastaliklar
• Artroz ve eklem kireçlenmeleri
• Plastik ve rekonstrüktif cerrahi sonrasi olusan komplikasyonlar
• El cerrahisi ve uzuv kayiplari
• Migren ve gerilim bas agrilari
• Bas dönmesi, kulak çinlamalari ve menier hastaligi
• Her türlü kas agrilari, fibromyalji ve huzursuz bacak sendromu
• Boyun fitigi ve bel fitigi, tendinit ve tendosinovit
• Dejeneratif sinir sistemi hastaliklari (MS, ALS, Parkinson hastaligi ve felçler)
• Sedef, egzama, ürtiker, kronik deri hastaliklari, mantar hastaliklari ve akne
• Kronik hepatit ve karaciger hastaliklari
• Bagisiklik sistemini güçlendirme
• Depresyon
• Kronik yorgunluk sendromu
• Isitme kayiplari
• Cilt kirisikliklarinin giderilmesi gibi kozmetik sebepler
Sülük, kandaki pihtilasmayi azaltan, olusan pihtiyi çözme özelligine sahip, kan kolesterol ve seker seviyesini düsüren, inflamasyonu azaltan, agri kesici özelligi olan, tansiyonu düsüren, vücuttaki ödemi azaltarak mikrosirkülasyonu iyilestiren sifa kaynaklarindan biridir.
“Sülük bir sifa kaynagidir” seklinde rivayet edilen bir mürsel hadis de çesitli kaynaklarda zikredilmektedir (Ebu Davud, Merasil s.182; Harbi 3/1217, 1221).
Sülük tedavisi esnasinda, ilk isirikta hafif agri hissedilir ve daha sonra sülük salgisi anestezik içerdiginden dolayi uygulama boyunca agri hissedilmez.
Sülük tutundugu bölgeden 5 ile 15 ml kan emmektedir. Tedavinin etkinligi, sülügün emdigi kandan ziyade daha çok salgiladigi biyoaktif madde miktari ile dogrudan iliskilidir.
Tedavi ortalama 20 ile 60 dakika kadar sürmektedir. Sülükler, kimyasal madde içeren (parfüm, kolonya, cilt kremi, makyaj malzemesi vb.) yüzeylere tutunmazlar.
Bu sebeple, sülük tutturulacak bölge ilik bir su ve pamuk yardimi ile silinmelidir. Sülük tutundugu bölgeden ayrildiktan sonra salgisinda bulunan biyoaktif maddelerin etkisinden dolayi kanama 4-48 saat devam edebilir. Isirik alani, fizyolojik su batirilmis gazli bez ile temizlenir, kanamanin önlenebilmesi için de siki bir tamponla kapatilir. Her bir sülük tek kullanimliktir.
Hastalar öncelikle saglik durumu için detayli bir muayene edilmelidir. Hirudoterapi asagidaki kosullarda uygulanmamalidir:
• Mutlak hemofili
• Anemi
• Lösemi
• Hipotoni
• Hamilelik
• Sülük salgisinin aktif içerigine allerjisi olanlarda
• Immün supresyon varliginda
Uyari: Kan sulandirici ilaç kullananlar sülük tedavisinden önce bu ilaca uzman doktor kontrolünde ara vermelidir.
Kiraz, visne ve limon kan sulandirdigi için 2-3 gün öncesinden itibaren yememek gerekir.
Adet dönemindeki bayanlara, organ nakli yapilanlara, diyaliz hastalarina sülük konmamalidir.
Sülük terapisinin aç karna ve abdestli olarak yapilmasi Islam alimlerinin tavsiyesidir. Tedavi sirasindaki sülük sayisi ve seans sikligi hastanin kan degerlerine göre ayarlanir.
Saglikla kalin..
Emine Aydemir
Kaynaklar: Tibbî sülük tedavisi (hirudoterapi) ve Hacamat (Yrd. Doç. Dr. Memet Isik - Dr. Fatma Nihal Aksoy)
Tibbi Sülük Tedavisi: Hirudoterapi (Hüseyin Ayhan, Salih Mollahaliloglu)
Gerçek Tip (Aidin Salih)